معماری پایدار در ساختمان (مصرف بهینه انرژی)
معماری پایدار، زیرمجموعهای از طراحی پایدار است، که شاید بتوان آن را یکی از جریانهای مهم معماری معاصر، به ویژه در مقابله با مصرف 50 درصدی ذخایر سوختی در ساختمانهای مسکونی شمرد، که منجر به بروز بحران انرژی در جوامع شده است.
در اثر گسترش شهرنشینی، بسیاری از دشتها وجنگلها، دستخوش انحطاط شدهاند. مساحت زمین سرسبز کاهش یافته و این، بر مقدار اکسیژن آزاد آتمسفر، دمای لایهٔ تروپوسفر و ضخامت لایهٔ ازن تأثیر گذاشته است. اکوسیستمهای طبیعی مناطق تغییر یافته یا نابود شدهاند. مصرف انرژی و اکسیژن در فرآیند سوختن و در نتیجهٔ آن، تولید آلودگی هوا و آلودگی صوتی حاصل از موتورهای احتراقی، بیشتر شده است. شهرها انرژی رامصرف کرده، زباله و گرما ایجاد میکنند. بهرهبرداری غیرمنطقی از منابع طبیعی، به مرور منجر به نابودی آنها میشود. اکنون در مرحلهای قرارداریم که منابع انرژی رو به اتمام هستند. در اینجا، معماری پایدار به کمک میآید..
این اصل، دو دیدگاه را در بر میگیرد: مصرف بهینه و کاهش مصارف غیرضروری از یک سو و کنترل منابع و انتخاب بهترین منبع از نظر زیست محیطی از سوی دیگر. حفظ انرژی، حفظ آب و حفظ مواد، به دلیل اهمیت آنها در روند ساخت و ادارهٔ ساختمان، استراتژیهای کنترل منابع در ساختمانها هستند:
مثلاً یکی از منابع سرشار و تا قرنها نامیرا، انرژی حاصل از نور خورشید است که امروزه توسط فنآوری فتوولتاییک برای فراهم کردن نور، آب گرم و برق مصرفی در ساختمان، از آن استفاده میشود.
دومین اصل از معماری پایدار، بر این نظریه استوار شده است که ماده از یک شکل قابل استفاده تبدیل به شکل دیگری میشود، بدون اینکه به مفید بودن آن آسیبی رسد. به واسطهٔ این اصل، یکی از وظایف معمار، جلوگیری از ایجاد مسیرهای بالقوهٔ منتهی به آلوده شدن محیط است.
برای این منظور، در سه مرحله، ساختمان را مورد بررسی قرار میدهند: مراحل پیش از ساخت، ساخت و پس از ساخت..
این مراحل به یکدیگر مرتبط بوده، مرز مشخصی بین آنها وجود ندارد. مثلاً میتوان از بازیافت مواد مرحلهٔ پس از ساخت یک ساختمان، به عنوان مصالح اولیه در مرحلهٔ ساخت ساختمانی دیگر، استفاده کرد.
شاید مهمترین اصل از معماری پایدار، آخرین اصل آن است. این اصل، ریشه در شرایطی دارد که برای حفظ عناصر زنجیرهای اکوسیستم میبایست برقرار باشند. سلامت اکوسیستم نیز، به نوبهٔ خود بقای انسان را تضمین میکند. این اصل سه استراتژی دارد که عبارتند از: نگهداری از منابع طبیعی، طراحی شهری-طراحی سایت و راحتی انسان، که تمرکزشان بر افزایش همزیستی بین ساختمان و محیط بیرون از آن از یک سو و بین ساختمان و افراد استفاده کننده از آنها، از سوی دیگر است.
جزئیات اصولی که باید رعایت شوند تا یک ساختمان بنای پایدار محسوب شود، عبارتند از:
ــ حفظ انرژی: در حداقل نگهداشتن نیاز ساختمان به سوختهای فسیلی.
ــ هماهنگی با اقلیم: سازگاری ساختمان با اقلیم و منابع انرژی موجود در محل احداث.
ــ کاهش استفاده از منابع جدید و امکان استفاده از مصالح به کار رفته در هر ساختمان در پایان عمر مفیدش، برای ساختن بنای جدید.
ــ برآوردن نیازهای روحی وجسمی ساکنان
ــ هماهنگی با سایت در بر گیرندهٔ سازه و سازگاری آن با محیط اطراف
ــ کل گرایی
معماری پایدار، همکاری مبتکرانهٔ معماری با مهندسی سازه، برق، مکانیک و گاهی علوم دیگر است. علاوه بر ملاکهای متداول در طراحی دکوراسیون منزل مانند زیبایی، تناسب، بافت، سایه، نور و امکاناتی که میبایست در نظر گرفته شوند، طراحان باید عوامل بلند مدت محیطی، اقتصادی و انسانی را در طراحی خود دخالت دهند؛ مانند:
ــ تنوع
ــ اقلیم ــ پوشش خارجی و رنگ ساختمانها
ــ ارائهٔ هویت فرهنگی و منطقهای
ــ حجم بنا و توزیع فضاهای داخلی ساختمان
ــ مصالح به کار رونده
ــ برآورد احتیاجات انسانی
ــ هماهنگی با بستر
ــ و همراهی این عوامل با یکدیگر:
«گوناگونی» از عواملی است که منجر به تعادل بیشتر در سیستم میشود. جوامع زیستی هم اگر دارای تنوع بیشتری باشند، در مقایسه با مناطقی که دارای طیف گونههای یکنواختتری هستند، پویاتر و در نتیجه، سلامت ترند. در محلههای شهری با کاربری یکنواخت، نیاز ساکنین به اتومبیل و در نتیجهٔ آن، مصرف انرژی بیشتر میشود. این امر در وهلهٔ اول، کاهش کیفیت هوا را در پی دارد؛ در حالیکه با لحاظ کردن کاربریهای متفاوت در همسایگیها در یک بافت مشخص، تا حدود ۴۴ درصد در هزینههای مصرفکنندگان و شهرداریها صرفهجویی شده، آلودگی هوا نیز تا حد معتنابهی کنترل میگردد.
«مطابقت ساختمان با اقلیم» در هر عصر و منطقهای، بسیار در معماری حائز اهمیت است. طراحی اقلیمی، روشی است برای کاهش همهجانبه در هزینههای انرژی مصرف شونده در ساختمان. عوامل اقلیمی موثر بر یک سازه شامل: تابش آفتاب، دما، رطوبت، باد و بارندگی است که شناخت و پیشبینی آنها در طراحی، اولین قدم محسوب میگردد:
خورشید: جهتگیری ساختمان، تأثیر مهمی در بهرهوری استفاده از نور طبیعی در فضاهای داخلی دارد. کشیدگی ساختمان در راستای محور شرقیــغربی حرارت دریافتشونده از خورشید را بیشینه میکند. همچنین توجه به گردش سالیانه و ارتفاع و زاویهٔ تابش خورشید در آسمان منطقه، هنگام طراحی سطوح و ارتفاع دیوارهای خارجی و توزیع پنجرهها، سایه بانها و... راهگشاست.
باد: شکل و حجم بنا باید به گونهای پیشبینی شده باشد که در اقلیمهای سرد، جریان باد سرد را به بیرون و در اقلیمهای گرم، باد خنک را به داخل خانه هدایت کند. در اقلیمهای بادخیز میتوان با پیشبینی کردن بادشکنها و محاسبات توربولانس، محیط مطبوعی را بدون هزینههای تهویه در محوطههای داخلی پدید آورد.
«المانهای سبز» مانند درختان و سایر گیاهان، میتوانند ساختمان را از حرارت مازاد خورشیدی و بادهای نامطلوب حفاظت نمایند و ضمن بهرهمندی از توسعهٔ اندامهای گیاه و افزایش فتوسنتز و غنیسازی اکوسیستم، در تجدید و احیای هوای داخلی نیز موثر باشند.
«پوشش ساختمانها» و جرم حرارتی مصالح: جرم حرارتی بالا در مصالح دیوارها و سقفها، باعث افزایش زمان انتقال گرما بین فضاهای داخل و محیط خارج ساختمان میشود. استفاده از پوششهای دوجداره، میتواند باعث کسب و نگهداری بیشترین حرارت خورشیدی در طول روز برای دیرتر سرد شدن بنا و پیشگیری از نیاز زودرس به گرمایش مصنوعی شود.
«رنگ» سطوح خارجی، بر مقدار حرارت اکتسابی از خورشید موثر است. رنگآمیزی روشن برای مناطق گرمسیری و رنگهای تیره و مواد جاذب حرارت برای اقلیمهای سرد مفیدند.
سیستم، جنس چهارچوب، ابعاد و مکانیابی «پنجرهها»، در دکوراسیون منزل بسیار در کسب حرارت خورشیدی مؤثر است. اگرچه در این مورد و همچنین پیشگیری از اتلاف حرارت، به کار گیری فنآوریهای روز نیازمند سرمایه و هزینههای اولیهٔ بیشتری است، اما در درازمدت، باعث بهرهوری و کاهش هزینههای انرژی مصرفی ساختمان میگردد.
ابزارهای سایهاندازی: برآمدگیهای بام بنا، سایهبانها، ساباطها، پردهها و... ابزارهایی هستند که برای جلوگیری از دریافت حرارت غیرضروری خورشید به کار میروند.
احیای هویت فرهنگی و بومی هر منطقه، نیازمند زنده کردن احساس تعامل با اجتماع و طبیعت همان منطقه است. در معماری پایدار، بشریت و خلق و خوی هر جامعه درک میشود. برای تحقق این منظور، توجه به شیوههای معماری بومی و سنتی موجود در هر سرزمین، راهنمای خوبی است؛ چرا که اغلب آنها سازگار با اقلیم و فرهنگ منطقه هستند؛ یعنی حتیالأمکان با استفاده از مصالح بوم آورد، بررسی معماری بومی منطقه و به کار گیری کارگران و تکنیکهای محلی و استفاده از المانها و نمادهای آن محدوده، میتوان معماریی مدرن، اما سازگار با فرهنگ مناطق را تحقق بخشید.
«حجم» بنا و توزیع فضاهای دکوراسیون داخلی:
طراحی فضای داخلی برای بهرهگیری از فواید سرمایش طبیعی، حرارت خورشید و نور طبیعی روز، شامل تطبیق ساختمان با شرایطی است که بتواند بیشترین نسیم ملایم تابستانی، حرارت بیشینهٔ آفتاب در ساعات روز و نور غیرخستهکنندهٔ محور شمالیــ جنوبی را به دست آورد. «مصالح ساختمانی» به کار رفته در بنا، از عوامل اصلی در پایداری معماری به شمار میروند. البته انتخاب صحیح آنها، نیاز به ارزیابی طیف گستردهای از مواد توسط معمار دارد؛ مثلاً نمای چوب در مقایسه با ورق استیل، هزینهٔ تهیه و نیز، آلودگیهای محیطی کمتری دارد؛ در حالی که دوام ورق استیل بیشتر بوده، قابل بازیافت است. اما هزینههای زیست محیطی در بر دارد. در مقولهٔ بازیافت، میتوان از مصالح استفاده شده در ساختمانهای قبلی، بعد از سپری شدن عمر مفید آنها، برای استفاده در ساخت بنای مورد طراحی، مجدداً استفاده نمود.
هنگام توجه به منشأ مصالح ساختمانی مختلف، سؤالاتی ذهن را به خود مشغول میکند؛ مانند اینکه: آیا مصالح مورد نظر از یک منبع تجدیدنشدنی به دست میآید؟ مثلاً دربارهٔ چوب، آیا استفاده ازآن برای پایداری جنگلها مضر است؟ در پاسخ باید اشاره کرد که امروزه، چوبهای صنعتی متنوعی وجود دارد که از درختان با کیفیت پایینتر و همچنین از ضایعات گیاهی و یا چوببری ساخته میشوند. نزدیکی محل منشاء مصالح به محل مصرف آنها هم شایان توجه است. توجه به ظرفیت حرارتی مصالح و در واقع، مدت زمان حفظ انرژی گرمایی در یک ماده ساختمانی، توجه به فرآیند تولید مصالح که در طی آن، آیا ضایعات خطرناک محیطی برجا میماند؟ توجه به امکان سمی بودن مصالح ساختمانی مانند چسبهای فرمآلدهیدی، رزینها، رنگهای روغنی و ترکیبات سیافسی و تا حدامکان انتخاب مواد طبیعی و خنثی، که انرژی کمتری برای تهیهٔ آنها مصرف شده، آلودگی کمتری هم تولید شده است..
طول عمر و دوام مصالح به کار رونده از این جهت حائز اهمیت است که مصالح پایدار، نیاز به مرمت زیاد و جایگزینی دائمی در چرخهٔ حیات ساختمان ندارند.
«هماهنگی با بستر» با توجه به موقعیت شهری و دسترسیها، در نظر گرفتن خطوط تراز سایت در طراحی بنا و همچنین، توجه به تأثیر ساختمان بر بافت اطراف مثل سایه اندازی، ممانعت از جریان باد و کیفیت اشراف به سایتهای همجوار از شرایط برجستهٔ یک معماری پایدار است.
مترجم و ویراستار دکتر شمس خلیلی
عایق حرارتی ساختمان ایزوترمال
با وجود بحرانهای انرژی و منابع امروز، مانند بحرانهای سوخت، آب و برق و افزایش تورم و زیاد شدن روزافزون هزینهها، توجه به بهرهوری و جلوگیری از اتلاف منابع و انرژی، بیش از پیش ضرورت مییابد. همهٔ مردم سعی در کاهش هزینههای ناشی از اتلاف انرژی و استفادهٔ نادرست از منابع دارند تا بتوانند زندگی بهتر و راحتتری داشته باشند.
با اطمینان یافتن از عایقبندی خانهای که در آن زندگی میکنیم، میتوان در مصرف انرژی صرفهجویی و از اتلاف آن جلوگیری کرد؛ چرا که اتلاف منابع و انرژی، ناخودآگاه مسبب مصرف بیشتر آنها میگردد. به علاوه، با این کار، به جز خدمت رسانی به جامعهٔ همنوعان، مقدار زیادی پول هم پسانداز میگردد. از همهٔ اینها گذشته، مصرف انرژی کمتر، با محیط زیست هم سازگارتر است و به حفظ و بهبود طبیعت کمک میکند.
کاهش ۱۱۰ پوندی هزینهها در یک سال تا یک سوم حرارت محیط داخل خانهها، از ناحیهٔ دیوارها هدر میرود. آببندی و عایقکاری دیوارها، با بستن حفرههای موجود در دیوار، این اتلاف انرژی را تا حد بسیار زیادی کاهش میدهد و این کاهش هزینهٔ سوختی تا ۱۱۰ پوند در سال در دکوراسیون داخلی به دنبال دارد.
اگر خانهٔ شما بعد از دههٔ 1920 ساخته شده باشد، احتمالاً دیوارهای حفرهدار خواهید داشت؛ یعنی فاصلهٔ کوچکی بین دولایهٔ دیوار خارجی خانهٔ شما وجود دارد. اگر این حفرهٔ میانی را پر کنید، دیاکسید کربن حاصل از کارکرد خانهٔ شما هم کاهش خواهد یافت.
متخصصین عایقکاری، سوراخ کوچکی در لایهٔ بیرونی دیوار خارجی ساختمان ایجاد میکنند، فاصلهٔ میانی لایههای دیوار را با خمیر عایق پر میکنند و سپس سطح بیرونی دیوار را پرداخت میکنند تا شبیه بقیهٔ مناطق دیوار شود. بسته به ابعاد دیوارهای ساختمان، این روند بین ۲ تا چهار ساعت طول میکشد و هیچ آسیبی به ساختمان عایقکاری شونده در دکوراسیون منزل نمیرسد.
تا ۳۷۵ پوند در سال اگر خانهٔ شما قبل از سال 1920 ساخته شده باشد، احتمالاً دیوارهای آن توپُر است. متأسفانه این دیوارها از دیوارهای تو خالی هم انرژی بیشتری هدر میدهند و حرارت تا حدود ۴۵ درصد از طریق این دیوارها، از منزل شما میگریزد.
ایزولاسیون این گروه از دیوارها، گرانتر تمام میشود؛ اما چون همانگونه که گفته شد، آنها انرژی بیشتری هدر میدهند. با عایقکاری آنها، در دراز مدت، هزینهٔ بسیار بیشتری را صرفهجویی میکنید.
در هنگاه عایقکاری این دیوارها، بسیار مهم است که آنها رطوبتزدگی نداشته باشند و منبع تهویهٔ قابل اطمینانی برای هر دیوار در دسترس باشد، تا بعد از عایقکاری، هوای خانه بیش از حد مرطوب نگردد.
دیوارهای توپُر به دو روش عایقکاری میشوند:
۱ــ عایقکاری از داخل، که این روش به نوبهٔ خود، باز هم به دو حالت قابل اجراست: حالت اول، نصب آستر عایق دمای انعطافپذیر روی طرف داخل این دیوارهاست. این عایقها معمولاً از لاستیکهایی با ضخامت 10 میلیمتر ساخته میشوند و میتوان دیوارها را با استفاده از آنها پوشاند. سپس سطح آنها را با استفاده از امولسیون مخصوص، کاغذ دیواری یا حتی کاشی میتوان تزئین کرد.
حالت دوم، پوشش دوبلهٔ دیوار با استفاده از صفحات سخت عایق دماست که معمولاً از یک لایه پلاستیکی پوشیده شده با لایهٔ عایقی دیگر ساخته میشوند و تا 90 میلیمتر ضخامت دارند. ما بین پانلهای عایق نامبرده و سطح دیوار، فاصلهٔ کوچکی باقی گذاشته میشود، تا هوای گرم را به دامانداخته، از خروج آن جلوگیری کند. این روش، از مقدار گرمای خارج شونده از طریق دیوارهای خانهٔ شما میکاهد.
۲ــ عایقکاری از خارج: این روش عبارت است از افزودن لایهٔ عایقی به ضخامت 50 تا 100 میلیمتر روی سطح خارجی دیوار، که معمولاً سطح خارجی آن به نحوی تزئین شده است، که مطابق با سبک خانهٔ شما به نظر برسد. عایقکاری از خارج، معمولاً در شرایطی انجام میشود که هدر رفت گرما از خانهٔ مورد نظر بسیار شدید باشد، یا تعمیراتی روی دیوارها لازمالاجرا یا در حال اجرا باشد که نصب این عایقکاری را همزمان با آنها بتوان انجام داد. چون در این روش، ظاهر بیرونی خانهٔ مورد نظر تا حدی دچار تغییر شکل میشود، لذا قبل از شروع عملیات نصب، کسب مجوز از مراجع قانونی محل مورد نیاز است.
استفاده از آستر انعطافپذیر عایق برای سطوح داخلی دیوارها، حدود ۳۵ پوند بر متر مربع هزینه دارد، که منجر به صرفهجویی ۳۶۰ پوندی در مصرف سوخت در مدت یک سال میگردد. نصب پانلهای سخت عایق، ۴۲ پوند بر متر مربع هزینه در بر خواهد داشت، که این روش نیز، ۳۸۰ پوند در سال از هزینههای خرید سوخت شما میکاهد. عایقکاری دیوارها، همچنین منجر به کاهش ۲تن انتشار دیاکسید کربن در سال از دکوراسیون منزل شما میگردد.
عایقکاری داخلی ساختمان، گزینهٔ ارزانتری است؛ اما همانگونه که در روند نصب آن ذکر شد، بر دکوراسیون داخلی منزل شما تأثیر میگذارد و فضای اتاقهایتان را تا حد بسیار کمی کوچکتر خواهد کرد.
عایقکاری خارجی، هزینهٔ بیشتری حدود
45 تا 65 پوند بر متر مربع، بسته به سطح خارجی و وضعیت دیوار دارد، که برای یک خانهٔ معمولی سه خوابه، بین 3500 تا 5500 پوند هزینه در بر خواهد داشت.
مترجم و ویراستار دکتر شمس خلیلی
ارتباط مبلمان با طراحان دکوراسیون منزل همچون ارتباط متصدیان کتابخانه با کتاب ها می باشد. علت این امر این است که طراحی دکوراسیون داخلی متمرکز بر طراحی وایجاد فضا ها می باشد و مبلمان سبب ایجاد فضا می شوند. حال در این مقاله از دیدگاه های متفاوت به نوع ایجاد فضا در طراحی دکوراسیون توسط مبلمان می پردازیم .
مبلمان یک اثاثیه صنعتی و دست ساز بشری برای بهبود در زندگی فردی و اجتماعی پدید آمده است. مبلمان منزل معمولا بصورت پیش ساخته و یا بصورت سفارشی توسط طراحان دکوراسیون داخلی انتخاب و استفاده می شود. هر مبلمانی با توجه به نوع نیاز ها و نوع کاربری مشخصی طراحی می شود . یک مبلمان باید مشخص کند که می خواهد نیاز خوردن یا خوابیدن و استراحت و یا نشستن مانند صندلی را برای فرد فراهم کند .
همچنین نوع کاربری مبلمان تعیین می کند که فضای مورد استفاده چه نیاز هایی را در خود جای داده است . تجزیه تحلیل اینکه فضای دکوراسیون منزل قرار است چه نیاز هایی را پاسخ دهد و چه فعالیت هایی در آن صورت خواهد گرفت همیشه شامل جای گیری و چیدمان مبلمان در محیط خواهد بود . وظیفه اصلی مبلمان حتی نوع اکسسوری های مورد استفاده در محیط دکوراسیون منزل را و سبک طراحی آنها رو نیز تعیین می نماید.
شاید بتوان گفت که مبلمان ارتباط بسیار اساسی با پیدا سازی دکوراسیون داخلی در ابتدای امر خواهد داشت . یکی از مثال های خوب برای اهمیت نوع کاربری مبلمان در طراحی دکوراسیون داخلی، استفاده از مفهوم مبلمان در قسمت انتظار فرودگاه ها می باشد. این مفهوم با سوال هایی همراه خواهد بود که کدام ناحیه مسافران نیاز به استراحت و یا نیاز به جایگاهی برای نشستن دارند. این مکان کجاست و چه ویژگی در طراحی دکوراسیون داخلی خود باید دارا باشد ؟ مبلمان همیشه با مفهومی برای استراحت و ریلکس شدن دارد .
مبلمان و مفهوم کاربرد در فاز طراحی دکوراسیون داخلی همیشه نقش اصلی داشته است. با استفاده از تعریف، طراحی فضای داخلی برقراری ارتباط و تقسیم بندی فضا براساس نیاز های مشتریان می باشد که برعهده یک طراح دکوراسیون داخلی می باشد. حال جای گیری مبلمان در محیط با توجه به تعاریف، در بیشترین حد توجه قرار می گیرد.
طراحی دکوراسیون داخلی شامل فازی به نام چرخه حرکتی نیز می شود. این واژه بدین معنا هست که افراد در داخل فضا براحتی حرکت کرده و جریان مناسبی از نقل و انتقالات را ایجاد نماید. برای بهترین کارایی، مبلمان همیشه در جایی قرار می گیرد که مسیر های اصلی رفت آمد را قطع نکند. این موضوع نشان می دهد که چیدمان کلی محیط حول قرار گیری دقیق مبلمان در فضا صورت خواهد گرفت. بهمین دلیل مبلمان واژه های چرخه حرکتی و برآورده کردن نیاز ها رو همواره همراه خود دارد .
به همین نسبت اهمیت ذکر شده، مبلمان در طراحی دکوراسیون داخلی یک عنصر بسیار پایه ای و اصلی می باشد . طراحان دکوراسیون داخلی از مبلمان برای ایجاد حس رضایت بخشی استفاده می کنند. آنها برای این منظور از طراحی های دو بعدی و سه بعدی برای چیدمان مبلمان استفاده می کنند و در طراحی و مدل سازی های سه بعدیخود از پارامتر هایی همچون نوع پارچه، رنگ بندی ، اندازه و شکل هندسی مبلمان بهره می گیرند. اولین گام ها در طراحی از مبلمان آغاز می گردد. بعنوا ن مثال مبلمان همچون قطعات پازلی براساس سایز، مساحت تقسیم بندی شده، سبب ایجاد یک ریتم خاص در دکوراسیون داخلی می شود و همچنین سبب ایجاد یک هارمونی با اقسام وسایل موجود در دکوراسیون همچون شومینه، کتابخانه می شود.
همچنین ایجاد حس تعادل در محیط بسیار وابسته به جای گیری مبلمان در فضا دارد. مبلمان همواره با مفهوم ثبات و پایداری خود را در دکوراسیون داخلی مطرح می کند. بهترین بخش برای قرار گیری مبلمان در محیط جایی می باشد که از نظر بصری بعنوان یک مرکز ثقل در دکوراسیون محیط شناخته شود .
یکی مهم ترین وظایف طراحان دکوراسیون داخلی انتخاب و چیدمان مبلمان می باشد. در انتخاب مبلمان اولین پارامتر ویژگی های کاربران و نوع فعالیت آنها می باشد. طراحان داخلی هدف از مبلمان را براساس ویژگی هایی همچون پاسخگویی به نیاز ها، انعطاف پذیری، پایداری و بقا و ابعاد می سنجند. آنها مفهوم هایی همچون جامعه، احساسات و ارزش های فرهنگی را مد نظر قرار می دهند. مبلمان تجلی ویژگی های شخصیتی فرد می باشند، از این رو بسیار تاثیر گذار خواهد بود .
در انتخاب و تنظیم مبلمان، طراحان دکوراسیون داخلی مجموعه ای معلومات مهندسی و هنری را مجتمع می کنند . تعریف مفهوم مبلمان یکی از مهمترین وظایف طراحان دکوراسیون داخلی می باشد . آنها باید سلایق مختلف و متنوع مشتریان خود را دریافت و سپس براساس نیاز هایشان پاسخ مناسبی تحت عنوان انتخاب مبلمان صحیح را پدید آورند.
بازار شیشههای دکوراتیو، محل عرضهٔ فنآوریها و صنعت جهانی شیشه است. فنآوریهای جدید تولید انبوه و امکانات و گزینههای مختلف محصولات، با سرعتی که بیشتر شبیه به بازار محصولات الکترونیک است تا صنعت ساختمان، در حال ورود به بازار هستند.
«کریس مامِن»، مدیر عامل شرکت «فنآوری شیشه اِمتری» میگوید: بازار شیشههای دکوراتیو به سرعت در حال تغییر است. چیزهایی که تنها دو سال پیش جدید، منحصر به فرد یا خاص بودند، اکنون قدیمی و متداول هستند. هرکسی، از طراحان تا صاحبان املاک، کارخانهداران، تولید کنندگان ابزار و... میخواهند کار جدیدی با شیشههای دکوراتیو بکنند.
صنعتگران عرصهٔ شیشه، تنوع وسیعی از انواع شیشه را ایجاد کردهاند که هر مورد آن منحصر به فرد بوده، تا سالهای اخیر هم وجود نداشته است؛ مثلاً تصویرسازی دیجیتال روی شیشه، حدود ۶ سال عمر دارد. شرکت «گلَس بیلد» آمریکا تجهیزات آن را تأمین میکرد. در این فنآوری، رنگآمیزی به کمک خمیر سرامیک روی شیشه انجام میشد؛ اما امروزه فیلمهای متنوع ظریفی با جزئیات(ریزولوشِن) بالا با شیشه لمینیت، یا بر روی سطح آن چاپ میشوند. این عمل گاهی همزمان با تولید شیشه انجام میشود و گاهی بعد از نصب آن.
پدیدههای عرصهٔ شیشههای دکوراتیو، توسط طراحان و آرشیتکتهایی که به دنبال راه حلهای خاص برای مشکلات طراحی میگردند هدایت و مطالبه میشوند. آنها به دنبال زبان و بیان جدید در صنعت شیشه هستند، که با معماریشان مرتبط باشد.
طراحان پیشرفته، به دنبال محصولات شیشهایی هستند که جدید و منحصر به فرد بوده، نمونههای آنها در طراحیهای دیگر استفاده نشده باشد؛ طراحان دوست دارند اولین به کار برندهٔ محصولات جدید باشند.
صنعت طراحی، تحولی عظیم در رنگ را تجربه میکند و به طرف افزایش تقاضا برای شیشههای پشت رنگی پیش میرود. رنگهای مختلف برای شیشهها از سبز و آبی تا رنگهای مد هر سال، صورتیها و بنفشها با ظاهری درخشنده، مورد تقاضا هستند، که این نوید بخش آیندهای مطلوب برای بازار شیشههای دکوراتیو است.
تولید کنندگان شیشههای دکوراتیو هم با افزایش دادن تنوع در محصولات پشت رنگی، به این افزایش تقاضا پاسخ دادهاند. معرفی انواع شیشههای پشت رنگی، مقدار شیشهٔ به کار رفته در دیوارهای داخلی ساختمانها را با توجه به طیف رنگهای در دسترس، افزایش داده است.
شیشههای پشت رنگی «گلَس پرو»: رنگهای روشن مختلف با ماندگاری طولانی و ویژگیهای مختلف برای انواع آب و هوا دارند، که میتوانند لمینِیت شوند و برای مقاومت در انواع وضعیتهای شیمیایی، سایش و خراشیدگی مجهز شدهاند. طیف کامل رنگهای «پَنتون» در این شیشهها گنجانده شده و شامل رنگهای با جلوهٔ مرواریدی و متالیک نیز هست.
قطعات شیشهای «آیس بلو کبالت» از شیشهٔ مذاب: ضخامت ۳/۴ تا یک اینچ(۲/۵۴ سانتیمتر) دارند و از شیشهٔ مینای شفاف ساخته شدهاند. این قطعات برای استفاده به عنوان روکش و پرداخت نهایی سطوح و برپا کردن دیوارها و باکسهای بکلایت دار، سطوح کانتر شیشهای و پارتیشنهای شیشهای مناسبند.
شیشههای رنگ اندود از شرکت «بِندهایم»: شامل ۲۰ طرح مختلف الهام گرفته شده از طبیعت و آخرین پدیدههای سطوح دکوراتیو هستند که رنگهای یکنواخت و بافتدار مختلف را شامل میشوند. سطوح آنها برای دستیابی به مقاومت بالا و نگهداری آسان طراحی شده، مناسب برای استفادههای مکرر و مداوم همراه با ترافیک تماس بالا مانند کاربرد در لابیها، آسانسورها، آشپزخانه و حمام است. بندهایم خدمات داخل منزل شامل برش، پولیش، واترجت(کارواش)، لمینیشن، سختسازی و تولید سفارشی هم ارائه میدهد.
تولید کنندگان شیشهٔ دکوراتیو، بافت سطح شیشه را هم به محصولات خود اضافه کردهاند. تقاضا برای شیشهٔ بافتدار با الگوهای منحصر به فرد و تولید سفارشی در حال افزایش است. بافتهای سه بعدی، در آن واحد ملموس و شفاف هستند. این بافتها، هنگام بازی با نور، مقداری اعوجاج به تصویر میبخشند، که به جز دیدن خود شیشه، تماشای آن سوی شیشه را هم سرگرمکننده میکند.
به جز پدیدههای روز، گزینههای قدیمی هم گاه طرفدار و رونق جدیدی پیدا میکنند؛ مانند بافت شیاردار، که البته هرگز از صحنهٔ تولید کنار نرفته، اما امروز بیشترین طرفداران خود را پیدا کرده است.
الگوی «اولی ویا» از شرکت «ژوئل بِرمان»: یک الگوی سه بُعدی است که از صنعت فرمدادن شیشهٔ مذاب الهام گرفته شده و یاد آور دو نیروی جاذبه و نیروی نامرئی طبیعت است، که در بافت شیشه، حرکتهای مخالفی را تداعی میکنند. الگوی «ویر» از شرکت «نِیثِن آلِن»: عبارت است از سطحی زیگزاگی، که جلوهٔ سه بُعدی عمیقی به شیشه میدهد. این طرح، سطح آکاردئون را تداعی میکند و در حالتهای ارگانیک و بافت ساتن تولید شده است. این الگو را میتوان از شیشهٔ شفاف، شیشهٔ با آهن کم و در رنگهای مختلف تولید کرد. پرداختهای رنگی یا برفکی هم بر روی شیشه قابل پیاده سازی هستند، در حالی که از بابت ملاحظات ایمنی هم میتوان شیشه را به مدلهای آبدیده نشکن(سکوریت) یا لمینیت ایمنی تبدیل کرد. از این نوع شیشه، میتوان در پارتیشنهایی که سطوحی از حفظ حریم خصوصی در آنها مهم است، استفاده کرد و مقدار کدورت آن را هم میتوان با افزایش درصد پرداخت برفکی نسبت به پرداخت رنگی، افزایش داد.
الگوی «آیس کَپ» از شرکت «گاردیَن اینگِلَس»: یکی از بافتهای استاندارد شرکت گاردین، آیس کپ است که یخ سطح دریا را تا حدود نسبتاً دقیقی شبیهسازی میکند و با کمی جا به جایی نور، میتواند جداسازیی با رعایت حریم نیمه خصوصی بین دو طرف خود فراهم کند. استفاده از آن برای دفاتر، مراکز درمانی، مسکونی و... مناسب است. از این مدل شیشه میتوان در طراحی و ساخت درها، دیوارها و پارتیشنها، سطوح حمام، غرفههای فروشگاهی و نمایشگاهی، اکسسوریها و مبلمان، به صورت تنها و یا با ترکیب با سایر مدلهای شیشههای دکوراتیو استفاده کرد، که حالت ترکیبی اخیر، میتواند کارکردهای جدیدی را از جمله کنترل صوتی، حفظ حریم خصوصی، کنترل نور، ایمنی و مقاومت در برابر خراشیدگی به آن بیافزاید. آیسکپ میتواند برش بخورد، قالبریزی شود، آبدیده شود، لمینیت شود و بالأخره پشت رنگی شود.
تصویر سازی دیجیتال بر روی شیشه در دکوراسیون داخلی، در انواع فرمهای مختلف خود، به تمرکزی از فنآوری و توسعهٔ محصول در صنعت شیشههای دکوراتیو تبدیل شده است. در کمتر از 10سال، صنعت شیشهٔ دکوراتیو، روشهای فراوانی برای طراحان ابداع نموده است تا تصاویر سفارشی را چه به روش چاپ دیجیتال سطحی و چه به روشهای چاپ روی فیلمهای چسبیدنی یا لایههای داخلی با جزئیات بالا روی شیشه قرار دهند.
صنف طراحان داخلی، بسیار با چاپهای دیجیتال روی شیشه آشنا شده است؛ آنها هر روزه از شیشههای دکوراتیو چاپدار در پروژههای بیشتر و بیشتری استفاده میکنند و این امکانات به آنها اجازهٔ نوآوری بیشتری در طراحیهایشان میدهد، به ترتیبی که در مجموع، سطح طراحیهای داخلی این صنف و تجربیات و انعطاف پذیری اعضا در پذیرش ایدههای نوین بهبود مییابد.
شیشههای چاپ دار دیجیتال، به پدیدهٔ پیشروندهای در صنعت دکوراسیون داخلی تبدیل شده است. ظرفیتهای جدیدترین نسل تجهیزات دکوری، از سوی طراحان و معماران درک شده، مورد استفاده و مانور طراحی قرار میگیرد.
تصویرسازی روی شیشه با استفاده از جوهرهای «اچ»(سیاهقلم کاری) نیز امروزه رواج دارند که برای تصویرگری الگوها، تصاویر، لوگوها و تصاویر محو استفاده شده، تکنیک «اسید ــ اچ» را در ذهن تداعی مینماید.
ــ «تصاویر کریستال» از شرکت «اِی جی سی»: جدیدترین محصول از سری شیشههای دکوراتیو «اِی جی سی کریستال اینتِرییُور» شمال آمریکاست. کریستال شفاف و کمآهندارِ دکوراتیوِ لمینیت شدهای است که چاپ دیجیتالی تصاویر روی آن، شامل آثار هنری سفارشی، عکاسیها و رنگهای تخت با جزئیاتی بالغ بر ۱۴۴۰ نقطه بر اینچ، ترکیب دلپذیری با مدیای شیشه ایجاد نموده است. این محصول در نسخههای شفاف، نیمهشفاف و کدر در دسترس بوده، میتواند به صورت یکپارچه یا به عنوان قسمتی از واحد جداکنندهای شیشهای کار گذاشته شود. تصاویر کریستال از ابعاد ۱۲ × ۱۲ اینچ تا ۶۰ × ۱۴۴ اینچ با ضخامت ۶ تا ۱۹ میلیمتر برای این محصول قابل سفارش هستند. محصول «تصاویر کریستال»، الزامات ایمنی را رعایت کرده است و لذا مناسب برای کار گذاشته شدن در ورودی ساختمانها، نورگیرهای سقفی، روکشهای دیواری و نمایشگرهای هنری گرافیکی است.
ــ شیشهٔ «اسکرین پرینت» از شرکت «ترای وییو»: محصولی جدید از سری «پرایم ایمیج گرافیکس لاین» با روکشهای روشن، اشباع، شفاف و دائمی و گزینههای رنگی شامل: «لایت فَست» و درخشان است. این محصول میتواند یکپارچه یا لمینیت شده با لایههای میانی متنوع برای به دست آوردن جلوههای شفافیت یا جلوههای بصری دیگر سفارش داده شود. کاربریهای ممکن برای این محصول عبارتند از: کف، پنجرهها، درها، مبلمان و پارتیشنها.
ــ پرینت دیجیتال روی شیشه، از شرکت «استاندارد بِنت گلَس»: مدلهای اخیر ۲۰۱۴ این محصول، با استفاده از فنآوریهای «دیپ تِک» تولید شدهاند. این شرکت توانایی چاپ دیجیتال با جزئیات ۷۲۰ نقطه بر اینچ در ابعادی تا حداکثر ۱۱۰×۱۴۶ اینچ دارد. محصول چاپ شده در هر دو حالت دکوراسیون داخلی و خارجی قابلیت نصب و استفاده دارد. شیشههای قابل چاپ با این فنآوری، عبارتند از انواع: تخت، منحنی، یکپارچه، آبدیده و لمینیت.
برای تکمیل کردن طراحیهای استاندارد یا سفارشی، بافتدار یا دارای لایههای داخلی، همیشه تقاضا برای شیشههای لمینیت شده وجود دارد. شیشههای لمینیت شدهٔ سفارشی، قلهای در محبوبیت را تجربه میکنند. ترکیبهای نوآورانه در هماهنگی با بسترهای دکوراتیو و لایههای درونی، پرینتها و بکپرینتها، ابتکار طراحان و معماران را بالا بردهاند.
ــ کلکسیون «اِندلِس اینترلِییِرز» از شرکت «گَلِکسی گلَس»: شیشههای لمینت شدهٔ سفارشی برای کارگذاری در پروژههای معماری و دکوراتیو هستند، که قابلیت استفاده در طیفی از موارد اجرا از جمله: پوششهای دیواری تا درها و پارتیشنهای کنارروشن دارد. همهٔ محصولات این دسته، رنگ و پولیش سطحی دریافت میکنند، که نوع آن با توجه به سبک دکوراسیونی که قرار است در آن کار گذاشته شوند، قابل تعیین است. ضخامتهای این سری محصولات عبارتند از: سه هشتم اینچ، پنج هشتم اینچ، سه چهارم اینچ، نصف اینچ و یک اینچ. ابعاد بسیار متنوعی از پنلهای این محصول، شامل پنلهای ابعاد بزرگ نیز در دسترس است. ابعاد کاملاً سفارشی با دقت زیاد با احتساب لبهها و شیارها برای این محصول قابل ارائه است، به طوری که پس از باز کردن بستهبندی، بتوان قطعات آن را بلافاصله در کار نصب کرد.
ــ «ماگلیا» از شرکت «پالپ استودیو»: آخرین محصول این شرکت است که یک مش (آرماتور یا شبکه) معماری در میان ورقههای شیشهٔ لمینیت شده است. مشهای یاد شده در مدلهای موج دار مختلف و انواع فلزی ارائه میشوند.
آرشیتکتها به شیشههای عوض شدنی هم تمایل نشان میدهند. شرکت «اسکات» محصولی تولید کرده است که از یک شیشهٔ شفاف، به یک آینه تغییر ماهیت میدهد؛ شرکت گاردین، پیش از این، محصولی را روی شیشهٔ شفاف لمینیت کرده بود که با وصل شدن جریان الکتریکی، سطح آن را از کدر به شفاف تبدیل میکرد. این محصول قابلیت بازکردن راه ورود نور فراوان را در حالت شفافیت و حفظ حریم خصوصی را در هنگام کدورت فراهم میکند.
ــ شیشهٔ «میرونا» از شرکت اسکات: آینهای است که به شیشهای نیمه شفاف قابل تبدیل شدن است. این محصول معمولاً برای پوشاندن مانیتورها و تلویزیونها به کار میرود؛ به ترتیبی که وقتی مانیتور روشن باشد، صفحهٔ نمایش آن قابل دیدن است و وقتی که خاموش شود، شیشهٔ مقابل آن به یک آینه تبدیل میشود. این قابلیت، میتواند دیوارهای هوشمند در یک محیط داخلی خلق کند که بسیار جالب خواهند بود؛ در حالی که شیشههایی که حالت دائمی نیمهآینهای دارند، باعث میشوند که نمایش تلویزیون با شفافیت کامل صورت نگیرد.
ــ شیشهٔ «پرایوا سویچ» از شرکت «کریستا کِروا»: محصولی لیمنیت شده است که حفظ سریع حریم خصوصی را با زدن یک کلید فراهم میکند. این محصول ابتدا شفاف است و وقتی که کلید آن زده شود، سطح آن به سرعت به حالت نیمه شفاف تبدیل میشود. کریستالهای السیدی موجود در این محصول، اجازهٔ عبور نور را از یک پروژکتور برای عبور دادن تصاویر و نمایش آن در دو طرف شیشه در حالتی که شیشه کدر است، میدهند.
طراحان در سالهای اخیر، به دنبال متریال شیشه برای کف و پلهها هستند. کف و پلههای شیشهای با الگوها و رنگهای منحصر به فرد و سفارشی، پدیدهای پرطرفدار برای شیشههای ام.تری هستند. اکنون که طراحان خود را محدود به تعداد کمی از الگوهای استاندارد نمیبینند، از قابلیتهای جدید پدیدههای طراحی شیشهای برای سفارشیسازی پروژههای خود استفاده میکنند.
محبوبیت کفهای شیشهای منجر به توسعهٔ مداوم فنآوری سطوح ضدلغزش شده است. شیشههای کف متریالی هستند که قابلیت راهرفتن روی خود دارند و نیاز به پرداخت ایمنی نهایی دارند که به راحتی قابل تخریب نباشد. شرکت «استودیوهای شیشهٔ نِیثِن آلن» دو محصول از این پرداختها را تولید کرده است به نامهای «سمباده شیشهای» و «پیکسل»، که نیازهای نامبرده را مرتفع کنند. فنآوریهای جدید چاپ دیجیتال، شامل جوهرهای پیشرفتهٔ مجهز به قابلیت کنترل انقباض برای تصویرسازی روی کفهای شیشهای است.
ــ محصول «ام. پرینت ترَکشِن» از شرکت ام.تری: در صنعت چاپ شیشه، این محصول کنترل انقباض توسط شرکت ام.تری به بازار عرضه شده است. شیشههای چاپ شده به صورت تمام رنگی با جزئیات چاپ بالا و سطح ضد لغزش برای کارگذاشتن در کف محیط، هماکنون در دسترس هستند. شیشههای سفارش داده شده قابل چاپ با تقریباً تمام موضوعات گرافیکی قابل طراحی از نقاط رنگی ساده تا عکسهای رنگی هستند. مشتریان میتوانند شیشههای فوق شفاف «استارفایر» یا «اسید تِک» و یکی از انواع لایههای داخلی را برای شیشهٔ مورد نظر خود انتخاب کنند.
ــ محصول کف شیشهای از شرکت «جاکی مو»، به نام «آلتیمِیت پرایوِسی فراست» به بازار عرضه شده است، که عبارت است از یک شیشهٔ برفکی نیمهشفاف که دست کم یک لایهٔ داخلی دارد. تعداد این لایههای داخلی با توجه به ضخامت مورد سفارش تفاوت میکند. این محصول بسیار شیک و ساده با قابلیت عبور نور برای مراکز عمومی ایدهآل است. کلکسیونی از شیشههای دکوراتیو تولید شده توسط همین شرکت به منظور تکمیل طراحی با قرار گرفتن در کنار این محصول نیز به بازار عرضه شده است.
تقاضاهای روزافزونی برای پانلهای بزرگ دکوراتیو از جنس شیشه وجود دارد. آرشیتکتها تقاضای پانلهای شیشهای بزرگتر میکنند، حتی پانلهایی که چاپ دیجیتال هم شدهاند؛ که امروزه به وسعت در بازار در دسترس هستند. این محصولات امکان کم کردن هزینه را برای اجرای طراحیهایی که بدون استفاده از پانلهای شیشهای، با استفاده از روشهای دیگر اجرا گرانتر تمام میشدند، فراهم میکند.
ــ تولید شیشهٔ عمودی سی.ان.سی، توسط شرکت «جی.جی.آی»: دستگاه سی.ان.سی برای ساخت و پرداخت عوارض سطح پانل شیشهای به کار میرود و به تولید کننده اجازه میدهد که با دقت بالا عملیات کنگرهدار کردن، سوراخ کردن، شیاردار کردن و پولیش کردن شیشههای ابعاد بزرگ را تا 236 اینچ(6 متر) در 102 اینچ(2 متر و 60 سانتیمتر) انجام دهد.
تمایل فزاینده برای ساختمانهای سبزتر، منجر به افزایش تقاضا برای شیشههای دکوراتیو شده است. کاربرد بیشتر شیشههای دکوراتیو، وابسته به بهرهوری انرژی و تمایل به استفاده از نور طبیعی است. جذابیت استفاده از شیشههای دکوراتیو، در واقع بازتر شدن دست طراحان در ابراز مفاهیم مورد نظرشان بر پایهٔ زیبایی و شفافیت لوازم دکوراتیو مورد استفادهٔ آنهاست، در کنار مزایایی که کاربرد این گروه از شیشهها دارد؛ از جمله: وارد شدن مقدار زیادی نور طبیعی به فضای داخلی و بهرهوری گرمایش حاصل از خورشید.
بسیاری از این پکیجهای دکوراتیو برای طراحی نمای خارجی ساختمان هم کاربرد دارند؛ از جمله الگوهای سیلکاسکرین، خمیر شیشه، شیشه چینی و شیشههای با چاپ دیجیتال.
آرشیتکتها به دنبال افزودن رنگ به پانلهای دکوراتیو بزرگ شیشهای نیز هستند، که نورگیری طبیعی را جذابتر هم میکند.
استفاده از شیشههای دکوراتیو در دکوراسیون منزل برای برندینگ و نمایش لوگوها، رو به افزایش است. شرکت «گلس پرو» برای نمایش برند بسیاری از کمپانیهای معتبر در فضای داخلی آنها محصول شیشهٔ دکوراتیو تولید و عرضه کرده است. این محصولات، دکوراسیون داخلی را زندهتر و پویاتر میکنند. تصویرسازی لوگو با چاپ دیجیتال با جزئیات بالا روی مدیای شیشهٔ دکوراتیو صورت میپذیرد.
شیشه متریالی است که با نور، رنگ و بافت منحصر به فرد خود، میتواند با هر نوع طراحی سازگار شود. به دلیل ویژگی عملکرد شیشه، از آن برای ساخت سطوح نوشتنی و بوردها با استفاده از ماژیک و وسایل مشابه استفاده میشود. تطبیقپذیری قلمزنی، رنگآمیزی و چاپ دیجیتال روی شیشه، امکان رنگ بخشی به لوگوی شرکتها و انتقال پیامهای بازرگانی و تبلیغاتی را در طراحیهای داخلی و طراحیهای خارجی نما امکانپذیر ساخته است.
صنعت شیشههای دکوراتیو، گزینههای فراوانی را برای مرتفع کردن دغدغههای حریم خصوصی طراحان و کارفرمایان در دسترس قرار داده است، که شرح آن در انواع محصولات قبلی، از نظرتان گذشت.
مناطق تمرکز در طراحی داخلی، بسیار مناسب برای کارگذاری شیشههای دکوراتیو در دکوراسیون منزل هستند؛ لابیها، دهلیزها و آسانسورها با سطوح شیشهای، به ویژه که لوگو یا مطالب مربوط به کمپانی مورد نظر روی آن نقش بسته باشد، احساسی زیبا از نظم، آرامش و اعتبار را به بیننده منتقل میکنند. دیوارهای اتاق کنفرانس و اعلانات، بسیاری از دکورهای عمودی، محیطهای تجاری، عمومی و بیمارستانی و نمای ساختمانها، مواضع بسیار مناسبی برای کارگذاشتن شیشههای دکوراتیو هستند.
مترجم و ویراستار دکتر شمس خلیلی
کابینت آشپزخانه، در قرن بیستم اختراع شد. پیشرو ساخت کابینتها، که در ابتدا جزو ساختمان هم نبودند و مبلمان به حساب میآمدند، شرکت هوسییر بود در دههٔ ۱۹۱۰، کابینتهای این شرکت که فضاهای ذخیرهسازی و سطوح کار داشت، تا پیش از سال 1920، دو میلیون دستگاه فروش کرد.
طراحی کابینتهای قبل از جنگ جهانی اول: آشپزخانههای معمول قبل از جنگ جهانی اول، کابینتهایی غیر متصل به دیوار داشتند که محفظههایی برای نگهداری مواد خشک داشت؛ اگرچه در خانههای بزرگتر، ظروف در اتاق غذاخوری نگهداری میشدند. غذاهای فاسد شدنی مانند شیر، گوشت و سبزیجات، به صورت روزانه تهیه میشدند.
دورهٔ صنعتی بعد از جنگ جهانی اول: افزایش تمایل برای ایجاد سهولت بیشتر در خانهداری، منجر به شکل گیری حرکات مطالعاتی صنعت دکور ساختمان در دههٔ 1920 توسط روانشناس صنعتی، لیلیان مولر گیلبرث شد. پیشرفتهای بعدی در طراحی آشپزخانه، زمینه را برای ظهور کابینتبندی پیشساختهٔ امروزی که جزو ساختار لخت خانه هستند، فراهم کرد. در آن زمان، سطوح کار کابینتها، عموماً از جنس لینولئوم یا فولاد ضدزنگ بود. پیشرفتهای فنآوری روز، به مرور امکان تولید کابینتها را در مقیاس صنعتی فراهم کرد.
طراحی داخلی کابینتهای بعد از جنگ جهانی دوم: در ایالات متحدهٔ آمریکا، سطوح روی کانتر از جنس لمینتهای پرسشده با فشار زیاد مانند فورمیکا، محبوبیت و گسترش زیادی پیدا کرد. لمینتها زمینه را برای ظهور سطوح ترازشدهٔ بدون درز، که در طراحیهای آشپزخانهٔ امروزی استفاده از آنها متداول است، فراهم کردند. اگرچه خود لمینتها شروع به جایگزین شدن با مواد سخت مانند فلزات، سنگها و حتی کوارتز کردند.
در اروپا، کابینتهای پیشساخته نیز، در دههٔ 1920 پا به عرصهٔ ظهور نهادند. بهینهسازی جنس موادی که در آنها به کار رفته و سبک بدون قاب کابینتها با مینیمالیسم معماری تداعی شوندهاش، یادبودی از طراحیهای بوهاوس است که در زمینهٔ طراحی آشپزخانه به سبک اروپایی ظهور و به زودی در همهٔ جهان گسترش پیدا کرد.
پدیدههای طراحی پست مدرن کابینت: عناصر دیگر طراحی آشپزخانه، بر انتخاب سیستم کابینتبندی تأثیر میگذارند؛ مثلاً آشپزخانههای پست مدرن، متمایل به حفظ ویژگیهایی مشابه: کف چوب سخت، تونهای رنگی سنگها و دیوارهای لخت به جای کاغذ دیواری هستند، که خود هارمونی ویژهای با کابینتهای مورد استفاده میطلبد.
مدلهای خاص، شامل معرفی امکانات گرانقیمتتری مانند اندازهگیریهای صرفهجویانه برای فضا، اجاقهای بیشتر، صفحات کانتر ضخیمتر(51 تا 76 میلیمتر)، کابینتهای پایه بلند، پرداختهای سنگی، کانتر مرتفع، لوازم آشپزخانهٔ متنوعتر، نورپردازی زیر کانتر و موضعی و سقفهای بلندتر(مثلاً حدود ۳ متر). اگرچه در طراحی روز، موارد فوق امکاناتی عادی محسوب میشوند، اما سیستم کابینت را در آشپزخانهها تغییر دادهاند.
آشپزخانههای امروزی: طراحی مدرن آشپزخانه، تا حدودی بر اساس نتایج مطالعات ارگونومی توسعه یافته است. بر این اساس، «عملکرد» بسیار مهم است. مثلاً یک تحقیق، به دست محققان انسانشناسی انجام شد که طی آن، تعامل مالکان خانهها با کابینتهای آشپزخانه
دکوراسیون منزل شان مورد بررسی قرار گرفت!
آشپزخانههای مدرن بزرگترند و کابینتهای بیشتری دارند. بعضی از آنها، حتی ممکن است تا ۵۰ دراور و درِ کابینت داشته باشند! در سیمای جدید آشپزخانهها، دراورهای عمیق برای ابزارآلات آشپزی، قفسههای بیرون کشیدنی برای اجتناب از خم شدن در خلال جستجو، کشوی اسفنجها در زیر قسمت مسطح سینک ظرفشویی، قفسههای بیرون کشیدنی یا مخفی سطل زباله، کشوهای ادویهجات، قفسههای عمودی نان و کلوچه، سایدهای دراوری تمام کشش و درهای کابینت با جکهای آرامبند به منظور بستهشدن بیصدا و خودکار درهای کابینت، همگی از محبوبیت وسیعی برخوردارند.
بسیاری از مالکان خانهها، با مشکل ظاهر نامطلوب آشپزخانهٔ کهنه برخورد میکنند، که راهحلهای آن به ترتیب نزولیِ هزینه، عبارت است از: برچیدن کابینتهای کهنه و نصب کابینتهای جدید(گرانترین)، جایگزین کردن پوستههای موجود با پوستههای نو(ارزانتر) و تعمیر و پرداخت کابینتهای موجود(ارزانترین؛ در صورتی که توسط خود مالک انجام گردد).
در سال 2009، تأکید بیشتری بر کابینتهای طراحی شده بر مبنای فاکتورهای زیست محیطی شد. کابینتهای موسوم به «کابینتهای سبز»، به تدریج محبوبیت بیشتری پیدا میکنند. از آنجایی که خانهها به سمت کاهش اتلاف حرارت و برودت پیش میروند، هوای داخل آنها کمتر تهویه میشود و این امر، گازهایی را که از رزینهای به کار رفته در فشردهسازی پودر چوبِ بدنهٔ کابینتها آزاد میشود، مورد توجه قرار داده است.
البته عوامل مؤثر بر کیفیت هوای داخل
خانهها به جنس کابینت محدود نمیشود؛ بلکه همهٔ مواد به کار رفته در اثاثیهٔ منازل، کف و دیوارها و پارچههای به کار رفته در دکوراسیون، مواد آزاد شده از فرآیند پخت و پز و قارچهای رشد یابنده تحت اثر رطوبت تولید شده در آشپزخانه، حمام و... و نیز، تهویهٔ ضعیف، همگی از عواملی هستند که بر این موضوع تأثیر میگذارند.
کابینتها جعبههای شش وجهی چوبی هستند که یکی از وجوه، درِ آنهاست.
چوب، انتخابی محبوب در قطعات کابینت، شامل کف، قابها، درها و پانلهای کناره است. البته سبک سنتی کابینتهای چوبی بسیار گران است و بسیاری از مصرفکنندگان، خواهان کابینتهایی با بدنههای فیبری و پرس شده هستند، تا در هزینههای آن صرفهجویی شود. قیمت چوب طبیعی با توجه به نوع آن، متفاوت است؛ مثلاً چوب ساج، گرانتر از گیلاس است، که آن هم گرانتر از چوب افراست و چوب افرا، خود گرانتر از چوب بلوط است. همانگونه که اشاره شد، چوب تر، گرانتر از فیبرهای لایهدار است که خود گرانتر از چوبهای پودری فشرده است.
بدنهٔ کابینت: بدنهٔ کابینت، معمولاً از چوب تر، یا چوبهای پودری فشرده ساخته میشود: به ویژه قسمتهایی که نیاز به شکلدهی ندارند؛ مانند: قفسهها، کنارههای کابینت یا کف دراورها. ضخامت متداول چوب فشرده، ۹/۵ تا ۱۹میلیمتر(۶/۴ میلیمتر برای کف دراورها) است. از آنجا که انتظار میرود کابینتها فرم و شکل خود را در طول زمان حفظ کنند و در شرایط تحمل وزن بالا، خم یا شکسته نشوند، لذا سختی و قدرت چوبهای به کار رفته در بدنهٔ آنها، از اهمیت زیادی برخوردار است.
قدرت و سختی چوبهای پودری فشرده، بسته به فرمولاسیون ساخت آنها تفاوت میکند و به رزین به کار رفته بستگی دارد. پانلهای لمینت شده، معمولاً با پیچ و میخ روی کار بسته میشوند؛ در حالی که چوبهای پودری، پیچ و میخ را به خوبی نگه نمیدارند و لازم است که با چسب، بست یا شیارهای قفلشونده برپاشوند. به طور کلی، کابینتهای ساخته شده از چوب لمینت، گرانتر هستند.
قابها و درهای کابینت در دکوراسیون داخلی: قسمتهای در و قاب در کابینت، میتوانند با استفاده از چوب تر، چوب سخت، بوردهای فیبری با چگالی متوسط یا امدیاف، بوردهای پودری، چوب لمینت یا ترکیبی از آنها ساخته شوند و پوششی تزئینی هم روی آنها را پوشش دهد. پانل متحرک درها، میتواند از چوب روکش دار با قابی از چوب سخت یا امدیاف ساخته شود. چوبهای سخت یا امدیاف میتوانند گوشههای منحنی یا تیز را به خوبی شکل دهند، که در گوشههای درها، پانلهای جلویی دراورها، یا قابهای نما کاربرد دارند؛ در حالی که چوبهای پودری وقتی که ساخته شدند، دیگر به راحتی نمیتوانند شکل گوشههای مناسبی به خود بگیرند. چوبهای لمینت شده هم بدون اینکه مغزشان آشکار شود، نمیتوانند گوشههای خوبی به وجود بیاورند.
وقتی که پانلهای امدیاف شکل داده شدند، میتوانند رنگآمیزی، یا با پوششهای منعطف مانند ترموفویل، پوشانده شوند. همچنین، در صورتی که گوشههای آنها مربع شکل(یا حدوداً مربع شکل) باشد، آنها را میتوان با روکشهای طرح چوب(که گاهی لایهٔ نازکی از چوب طبیعی هستند) یا لمینت فشار قوی پوشش داد.
امروزه، بسیاری از درهای کابینت و پانلهای جلویی دراورها، دارای هستهای از امدیاف هستند؛ آنها میتوانند با استفاده از چوبهای پودری که روکشی هم از جنس لمینت فشارقوی دارند، تزئین شوند. چوبهای طبیعی هم ترکیب برجسته و خوشآیندی از رنگ و طرح، جذب متغیر و لطافت پرداخت را همراه با تنوع جلوه در نورها و زوایای مختلف به نمایش میگذارند. جلوهٔ چوب طبیعی، اگر گوشههای آن شکل داده شده باشد، تنها با به کار بردن چوب سخت در ساخت پانلهای نما در کابینت حاصل میشود و اگر گوشههای آن شکل داده نشده باشد، با روکش چوب هم قابل شبیهسازی است.
همانگونه که قبلاً هم اشاره شد، رهیافتهای ذکر شده، در ساخت کابینت، با یکدیگر قابل ترکیب هم هستند. پوششهای شفاف مختلفی که طرح چوب را نمایان میکنند، عبارتند از شلاک، لاکر، وارنیش یا پلیاورتان، که کاربرد فرم خالص یا مخلوط آنها، میتواند ویژگیهای: رنگدانه دار کردن، سفید کردن، براق کردن، یا پر کردن خُلَل و فُرَج چوب را به سطح کابینت بدهد.
مترجم و ویراستار دکتر شمس خلیلی